BAL ARILARININ İNSANLARA ARMAĞANI; ARI ÜRÜNLERİ
Mustafa KÖSOĞLU1 Banu YÜCEL2
1 Öğr. Gör., Adnan Menderes Üniversitesi Çine Meslek Yüksekokulu, 9500 Çine /AYDIN
2 Doç.Dr., Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü 35100 Bornova / İZMİR
Hasad Hayvancılık Dergisi 2009, Sayı 295 de yayınlanmıştır.
PROPOLİS
Propolis bitkilerden toplanan yapışkan zamksı maddelerin genel adıdır. Bitkilerin taze sürgünlerini çeşitli zararlılara ve özellikle mantar hastalıklarına karşı korumak amacıyla salgıladığı maddedir. Propolisin kaynağı olarak başlıca kullanılan bitkiler; Kavak, Akçaağaç, Fındık, Meşe, Kızılağaç, Söğüt, Çam türleri, Okaliptüs, Huş, Ihlamur, Akasya, Atkestanesidir.
Propolis antiseptik, antibiyotik, antibakteriyel, antifungal ve antiviral özellikleri galangin, kafeik, ferrulik asitlerinden ileri gelmektedir.
Bazı mantar türlerine karşı etkili olduğundan fungal hastalıkların tedavisinde,
Vücudun genel çalışma sistemi ve iç salgı bezlerinin çalışmalarının düzenlenmesinde,
İçerisinde esansiyel yağ nedeniyle lokal anestezilerde(özellikle dişçilikte)
Grip, uçuk gibi viral enfeksiyonlara karşı,
Antitümör etkisi nedeniyle özellikle akciğer kanserlerinde,
Hastalık sonrası halsizliğin ve yorgunluğun giderilmesinde,
Doku ve hücrelerin formasyonunu düzenlenmesinde,
Yara ve kesikler çabuk iyileşmesinde,
Antiromatik özelliği nedeniyle romatizmal hastalıkların tedavisinde,
Bağışıklık sistemini düzenleyerek çeşitli hastalıklara karşı vücut direncini artmada,
Cilt bakımında, krem maske, tonik, makyaj temizleme sütlerinin yapısında,
Çeşitli antibiyotikler ile kullanıldığında sinerjik etki gösterdiği, antibiyotiğin etkisini arttırdığı ileri sürülmektedir.
Çürümeyi ve bozulmayı engelleyici olduğu için gıda ve kozmetik sanayinde kullanılır.
Günümüzde bilim adamları propolis konusunda çok araştırma yapılmasına, birçok klinikte kullanılmasında karşı farmokolojide ilaç olarak henüz yeterince yerini alamamıştır.
Tüketimi;
Ham propolis doğal olarak alınabilir. Ağızda ıslatılıp yumuşatılarak çiğnenebilir yada yutulur.
Propolis %70’ lik alkolde eritilip çözülerek% 3-30 oranında sulandırılarak seyreltilir. Bu şekilde yara ve yanık egzamaya karşı uygulanabilir.
Saflaştırılmış propolis, vazelin, balmumu gibi maddeler ile %1-20 arasında karıştırılarak merhem, krem yapılarak cilt rahatsızlıklarında kullanılabilir.
Bunların dışında ticari olarak üretilen ve değişik amaçlar için kullanılan propolis tabletleri, spreyleri, diş macunları vardır. Ticari olarak hazırlanmış içersinde 0,2 gr saf propolis bulunan tabletlerden günde 2-6 adet alınması önerilirken, insanların günde 10 gr’ a kadar alınabileceği bildirilmiştir.
Propolis kullanımı diğer ürünlere oranla daha çok dikkat ve özen gerektirir. Alerjik bünyeli kimselerin propolisin kullanılmaması gerekir. Alerjik bünyeli olmayanlar ise küçük miktarlar deneyerek, yavaş yavaş doz artırılabilirler.